Ασφάλεια στο αυτοκίνητο για την έγκυο, τα παιδιά και τον ενήλικα
Πίσω στο blog
Είναι αλήθεια ότι το αυτοκίνητο είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή μας και η προστασία μας από όλους τους κινδύνους που εμπεριέχει η χρήση του είναι το σημαντική.
Καθημερινά ακούμε για τροχαία ατυχήματα που συχνά μας κάνουν να δακρύζουμε και αφού ξεπεράσουμε το πρώτο σοκ ν’ απορούμε γιατί έγιναν. Πολλοί μπορεί να είναι οι λόγοι για ένα τροχαίο ατύχημα και πολλοί οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν ένα ατύχημα είτε εξωτερικοί παράγοντες (καιρός, οδόστρωμα, πρόβλημα στο αυτοκίνητο) είτε παράγοντες που αφορούν εμάς τους ίδιους (νύστα, μέθη, απροσεξία, κινητό τηλέφωνο, κλπ). Οι μετακινήσεις όμως δε θα σταματήσουν. Είναι μέρος της καθημερινότητάς μας, είτε αυτό αφορά την εργασία μας είτε την ψυχαγωγία και τη διασκέδασή μας. Γι’ αυτό ο καθένας θα πρέπει να φροντίζει για την ασφάλεια τόσο του ίδιου όσο και της οικογένειάς του όταν βρίσκονται στο αυτοκίνητο.
‘Ετσι πολλούς από τους παράγοντες που επηρεάζουν την ασφάλειά μας στο αυτοκίνητο μπορούμε να τους ελέγξουμε και υπάρχουν πολλές ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε ώστε να ελαχιστοποιήσουμε την έκθεση στον κίνδυνο:
1. Πρώτος και καλύτερος είναι η κατάσταση του αυτοκινήτου μας. Ένα καλά συντηρημένο αυτοκίνητο, ειδικά αν είναι σύγχρονο και με όλα τα συστήματά του να λειτουργούν όπως πρέπει, βοηθά τον οδηγό να έχει καλύτερο έλεγχο (ABS, ESP, DSC, κ.α.).
2. Ο οδηγός θα πρέπει να ξέρει καταρχήν τα δικά του όρια, καθώς και αυτά του αυτοκινήτου του. Ένα καλό, σύγχρονο και γρήγορο αυτοκίνητο δεν σημαίνει ότι και ο οδηγός έχει τις ικανότητες ή την εμπειρία που χρειάζεται για να οδηγήσει το αυτοκίνητο κοντά στα όριά του. Αντίστοιχα ένας καλός οδηγός δεν μπορεί να οδηγεί όλα τα αυτοκίνητα εξίσου γρήγορα.
3. ΟΛΟΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΦΟΡΑΜΕ ΖΩΝΗ!!! Οι αερόσακκοι και όλα τα υπόλοιπα συστήματα προστασίας του αυτοκινήτου προϋποθέτουν ότι φοράμε ζώνη. Υπάρχουν περιπτώσεις που ο κίνδυνος τραυματισμού από τον αερόσακκο είναι μεγαλύτερος αν δεν φοράμε ζώνη, απ'ότι αν δεν είχαμε αερόσακκο.
4. Τα παιδιά πρέπει από τη στιγμή που θα γεννηθούν να έχουν το κατάλληλο καθισματάκι (αυγό όπως το λένε πολλοί), και μέχρι το ύψος τους να φτάσει τα 145εκ., όπου πλέον μπορούν να δένονται αποκλειστικά με τη ζώνη του αυτοκινήτου χωρίς άλλο βοήθημα (κάθισμα booster).
Εκτός του ότι είναι παράνομο, είναι πάρα πολύ επικίνδυνο να μεταφέρεται νεογνό, βρέφος και παιδί με αυτοκίνητο, χωρίς τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς», τα παιδιά πρέπει να αποφεύγεται να κάθονται στο κάθισμα του συνοδηγού, καθώς ατυχήματα έχουν δείξει ότι παθαίνουν σοβαρές κακώσεις και τραυματισμούς από τους αερόσακους. Κατά συνέπεια για τα παιδιά είναι υποχρεωτικό το παιδικό καθισματάκι που πρέπει να είναι τοποθετημένο στο πίσω κάθισμα υπό την επίβλεψη του ενός γονιού, ο οποίος πρέπει να είναι δεμένος και αυτός με ζώνη ασφαλείας. Όταν το παιδί, λόγω ηλικίας, αποχωριστεί το παιδικό κάθισμα, πρέπει να δένεται και αυτό πάντα με ζώνη ασφαλείας στο πίσω κάθισμα και ποτέ στο κάθισμα του συνοδηγού, έως την ηλικία των 12 ετών τουλάχιστον, όπως προβλέπει σχετικά ο Κ.Ο.Κ.
Για το νεογνό και το μικρό βρέφος (εως 2 ετών), ο ιδανικός και ασφαλέστερος τρόπος μεταφοράς είναι να το βάλετε στο ειδικό κάθισμα ασφαλείας για την ηλικία του, στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου και με φορά του καθίσματος ασφαλείας, προς τα πίσω. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να τοποθετηθεί και στο κάθισμα του συνοδηγού, αρκεί να απενεργοποιήσετε τους αερόσακους του αυτοκινήτου. Μετά την ηλικία των 2 ετών, μπορείτε να τοποθετείτε το παιδικό κάθισμα ασφαλείας προς τα εμπρός (αν και στις Σκανδιναβικές χώρες είναι υποχρεωτικό το παιδί να κάθεται κοιτώντας προς τα πίσω μέχρι την ηλικία των 4 ετών). Οταν μεγαλώσει αρκετά το παιδί και έχει φτάσει τα όρια του παιδικού καθίσματος αυτοκινήτου ως προς το ύψος και το βάρος, όπως αυτό προσδιορίζεται για το καθε κάθισμα, υπάρχουν τα ειδικά καθίσματα booster που τοποθετούν τα παιδιά στη σωστή θεση ως προς τη ζώνη του αυτοκινήτου.
Από καθισματάκια για μωρά μέχρι και booster για μεγαλύτερα παιδιά υπάρχει μια μεγάλη γκάμα παιδικών καθισμάτων από την οποία θα πρέπει να επιλέγετε πάντα το κάθισμα που σίγουρα θα ρυθμίζεται ανάλογα με το ύψος του παιδιού, θα έχει ζώνη ασφαλείας και θα έχει δοκιμαστεί σε τεστ σύγκρουσης. Επίσης πολλά καθίσματα έχουν ρυθμιζόμενο καθ’ ύψος προσκέφαλο πλάτης, που προστατεύει το κεφάλι του παιδιού από πλευρικές συγκρούσεις, όποιο και εαν είναι το ύψος του καθώς και ρυθμιζόμενες θεσεις ανάκλισης.
Το κάθισμα ασφαλείας που θα επιλέξετε θα πρέπει να καλύπτει όλα τ’ απαιτούμενα από τη νομοθεσία στάνταρντ αλλά και τις ανάγκες του παιδιού. Ετσι θα πρέπει να να έχει άνετο εργονομικό κάθισμα, να είναι κατάλληλο για να είναι τοποθετημένο να κοιτάει προς τα πίσω ή να κοιτάει προς τα εμπρός ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, να έχει ζώνη ασφαλείας του καθίσματος 5 σημείων (για μικρές ηλικίες), ενίσχυση στους ώμους, να ρυθμίζεται καθ'ύψος ανάλογα με το ύψος του παιδιού, να έχει δυνατότητα ανάκλησης για να μπορεί να κοιμηθεί το παιδί σε πιο ξαπλωμένη θέση και επιπλέον μαξιλαράκι ώστε τα μικρότερα παιδια να κάθονται άνετα. Καλό είναι το κάλυμμά του ν’ αφαιρείται εύκολα για να πλυθεί γιατί να είστε σίγουροι ότι σ’ ελάχιστο χρόνο θα έχει λερωθεί. Κάποια καθίσματα ακόμα έχουν και μαγνητικά άγκιστρα για να κρατάνε τη ζώνη μακριά από το κάθισμα όταν βάζετε το μωρό, το προσκέφαλο και η ζώνη πρόσδεσης ρυθμίζονται καθ'ύψος σε 8 διαφορετικές θέσεις με μία κίνηση, ενώ έχουν διπλή πλευρική προστασία EPS για το κεφάλι και το λαιμό. Υπάρχουν ακόμα καθίσματα που έχουν ρυθμιζόμενες θέσεις ανάκλισης του καθίσματος (για να κοιμηθεί το παιδί).
Μάλιστα για το κεφάλαιο «ύπνος μέσα στο αυτοκίνητο» το μαξιλάρι Λαιμού-Αυχένα βοηθάει να γίνει το ταξίδι πιο ξεκούραστο. Πόσες φορές έχει τύχει να το πάρει το παιδί ο ύπνος στο αυτοκίνητο; Αλλά ακόμα και τον γονιό, τον συνοδηγό ή τον γονιό που κάθεται πίσω δίπλα στο παιδί. Το μαξιλάρι αυτό είναι ιδιαίτερα βολικό και χρήσιμο ειδικά σε ένα μεγάλο ταξίδι όπως μπορεί να είναι αυτό των διακοπών, των εκδρομών. Ειδικά εάν χρησιμοποιείτε κάθισμα booster που δεν έχει υποστήριξη στην πλάτη ή το κεφάλι το μαξιλάρι αυτό στηρίζει το λαιμό και το κεφάλι του παιδιού. Μάλιστα κάποια μαξιλάρια έχουν και ειδικές υποδοχές για να κουμπώνουν στη ζώνη ασφαλείας, ώστε να μην «κόβει» η ζώνη το λαιμό τους όπως γέρνουν δεξιά ή αριστερά το κεφαλάκι τους, ενώ συγχρόνως κρατάει το μαξιλάρι στη θέση του.
Αξίζει ν’ αναφέρουμε ότι απαραίτητο συμπλήρωμα για κάθε παιδικό κάθισμα ηλικίας μέχρι 4 ετών είναι το κλιπ για τη ζώνη ασφαλείας που εμποδίζει το παιδί να περάσει τα χέρια του ανάμεσα από τις ζώνες κι έτσι να κινδυνεύει από ελλειπή προστασία σε ενδεχόμενη πρόσκρουση ή απότομο φρενάρισμα. Πολλές φορές στα μικρά παιδιά δεν αρέσει να φοράνε ζώνη ασφαλείας και προσπαθούν να τη βγάλουν για να έχουν μεγαλύτερη ευκολία κινήσεων. Σε μία πρόσκρουση όμως αυτό είναι πολύ επικίνδυνο, και μπορεί να κοστίσει ένα τραυματισμό, ίσως και σοβαρό. Και επειδή δεν μπορείτε να κάθεστε δίπλα του για να βεβαιώνεστε συνέχεια ότι φοράει σωστά τη ζώνη του και δεν έχει "δραπετεύσει", υπάρχει το κλιπ ζώνης που πιάνει τις ζώνες μαζί και δυσκολεύει το παιδί να βγάλει τα χεράκια του από τη ζώνη.
Στα πλαίσια ευρωπαϊκής έρευνας για βρετανικό περιοδικό αποκαλύφθηκε ότι σχεδόν το 60% των παιδιών δεν είναι τόσο ασφαλή όσο απαιτείται όταν βρίσκονται στο αυτοκίνητο. Ένα ρεπορτάζ του What Car που ερεύνησε περισσότερα από 3.000 αυτοκίνητα αποκάλυψε ότι το 36% των παιδικών καθισμάτων αυτοκινήτων ήταν λάθος τοποθετημένα στο αυτοκίνητο, ενώ το 33% δεν ήταν κατάλληλα συγκριτικά με τα παιδιά που μεταφέρουν.
Στην Ελλάδα, οι τραυματισμοί από τροχαία αποτελούν, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, την πρώτη αιτία θανάτου για παιδιά και εφήβους. Τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας επιβεβαιώνουν τη θλιβερή στατιστική: Σύμφωνα με στοιχεία παλιότερης έρευνας το 2006 χάθηκαν στη χώρα μας σε τροχαία ατυχήματα 36 παιδιά ηλικίας έως 14 ετών, 64 τραυματίστηκαν βαριά και 773 ελαφριά. Άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν καταφέρει να μειώσουν την παιδική θνησιμότητα από τροχαία σε ποσοστό που αγγίζει το 7% την περίοδο 1998-2007. Η Ελλάδα, ωστόσο, συγκαταλέγεται στις χώρες με τις χαμηλότερες επιδόσεις, που δεν ξεπερνούν το 4%.
Το 83% των παιδιών που χρησιμοποιούν παιδικό κάθισμα δεν τραυματίζεται σε περίπτωση ατυχήματος. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο το 2009 για λογαριασμό του υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών, το ποσοστό χρήσης παιδικού καθίσματος ήταν 57%. Σχεδόν όλα τα βρέφη (0-2 ετών) τοποθετούνταν σε ειδικό κάθισμα, ενώ τα παιδιά ηλικίας 3-8 ετών σε ποσοστό μόνο 52%.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), 18.500 παιδιά έως 14 χρόνων έχασαν τη ζωή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τροχαία ατυχήματα τα τελευταία 10 χρόνια. Κατά μέσο όρο στην Ευρώπη, 1 στους 10 θανάτους παιδιών οφείλεται σε τροχαίο ατύχημα, ενώ το ποσοστό ανά χώρα αλλάζει, με τη Νορβηγία και τη Σουηδία να κινούνται περίπου στο 5% και την Ελλάδα στο 14%.
Τελικά το παιδικό κάθισμα αυτοκινήτου καταργείται όταν το "μέγεθος" του παιδιού μας είναι κατάλληλο για τις ζώνες ασφαλείας του αυτοκινήτου. Αλλά και τότε πρέπει να θυμόμαστε ότι η ζώνη είναι υποχρεωτική και στα πίσω καθίσματα. Είναι γνωστό το παράδειγμα του ελέφαντα: Ένα παιδί βάρους 30 κιλών μέσα σε ένα αυτοκίνητο που κινείται με 40 χλμ. την ώρα, σε περίπτωση που συγκρουστεί μετωπικά με ακίνητο εμπόδιο, με την αδράνεια και την ορμή που έχει, ζυγίζει… 1 τόνο, δηλαδή το βάρος ενός ελέφαντα! Αυτό μπορεί να αποβεί θανατηφόρο για το ίδιο το παιδί αλλά και για τον μπροστινό επιβάτη.
Επίσης είναι απολύτως απαραίτητο η έγκυος να φοράει ζώνη που είναι ειδική για εγκύους και να τη φοράει σωστά, δηλαδή να περνά ανάμεσα στα στήθη και να συνεχίζει στο πλάι της κοιλιάς, ενώ το κάτω μέρος της ζώνης πρέπει να βρίσκεται κάτω από την κοιλιά. Η ειδική ζώνη για εγκύους προστατεύει το έμβρυο σε περίπτωση ατυχήματος, δεν πιέζει το έμβρυο αλλά μεταφέρει όλη την πίεση στους γοφούς και τη λεκάνη της εγκύου και όχι στην κοιλιά και τη μήτρα. Χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με την κανονική ζώνη. Η αλήθεια είναι ότι εάν μία έγκυος γυναίκα έχει αυτοκινητιστικό ατύχημα και πάθει σοβαρό τραυματισμό, οι πιθανότητες αποβολής είναι 40-50%. Ακόμα και μικροτραυματισμούς να υποστεί υπάρχει και πάλι πιθανότητα 5-10% να αποβάλει. Γι'αυτό δημιουργήθηκε η ζώνη ασφαλείας για εγκύους.
Τελειώνοντας θα πρέπει να τονίσουμε ότι δεν κινδυνεύουμε μόνο από τροχαίο όταν είμαστε μέσα στο αυτοκίνητο αλλά και όταν είμαστε έξω σε μία διάβαση, στον δρόμο, στη βόλτα. Και μάλιστα εμείς οι ενήλικες που γνωρίζουμε βέβαια όλους τους κινδυνους συχνά τους αψηφούμε και μέσα στο άγχος μας να τα προλάβουμε όλα έρχεται η «κακιά στιγμή». Ετσι ενώ μαθαίνουμε στα παιδιά, όπως πρέπει άλλωστε, ότι τ’ αυτοκίνητα τρέχουν στο δρόμο και γι αυτό πρέπει να διασχίζουμε τον δρόμο πάντα από τα φανάρια, πόσες φορές εμείς οι ίδιοι διασχίζουμε δρόμους ή ακόμα και λεωφόρους από όποιο σημείο μας βολεύει εκείνη την ώρα;; Και πόσες φορές ακούμε για τροχαία θανατηφόρα και μη που θα μπορούσαν εύκολα να έχουν αποφευχθεί εάν απλώς είχαμε περπατήσει λίγα βήματα ακόμα να φτάσουμε στα φανάρια.
Είναι φυσικό ένα παιδί ν’ ανυπομονεί ν’ ανακαλύψει τον κόσμο, πολύ συχνά μπορεί ν' αφήσει το χέρι της μαμάς ή του μπαμπά και να τρέξει προς ό,τι του προκαλεί το ενδιαφέρον, ακόμα και διασχίζοντας τον δρόμο!! Είναι όμως φυσικό για τους ενήλικες να κάνουν το ίδιο;;;;
Μαθαίνουμε στα παιδιά μας να διασχίζουν τους δρόμους από τις διαβάσεις στους φωτεινούς σηματοδότες (φανάρια), να ελέγχουν προσεκτικά την κίνηση και στα δύο ρεύματα κυκλοφορίας ενός δρόμου, προτού τον διασχίσουν και να χρησιμοποιούν πάντα το πεζοδρόμιο, όπου είναι αυτό διαθέσιμο για τις μετακινήσεις τους.