Η χρήση ναρκωτικών ουσιών και η επακόλουθη εξάρτηση από αυτές ειδικά σ’ έφηβους (ακόμη και παιδιά)
Η μεγάλη μάστιγα του αιώνα μας είναι σίγουρα η μάστιγα των ναρκωτικών που έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας στους νέους και τους εφήβους. Ερευνες μάλιστα δείχνουν ότι η πρώτη δοκιμή-μύηση γίνεται γύρω στα 12 χρόνια. Ο μέσος όρος ηλικίας πρώτης χρήσης της μαριχουάνας είναι γύρω στα 14 χρόνια ενώ για το αλκοόλ είναι γύρω στα 12. Η χρήση του αλκοόλ και της μαριχουάνας από μαθητές των σχολείων έχει γίνει ένα καθημερινό πρόβλημα. Τι συμβαίνει όμως όταν αυτό το δωδεκάχρονο ή δεκατετράχρονο είναι το δικό μας παιδί; Ποιά είναι τα αίτια; Πως το αντιμετωπίζουμε; Τι γίνεται όταν υποψιαζόμαστε ότι ο γιος μας ή η κόρη μας κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών;
Κατ’ αρχήν ποιά είναι τα αίτια:
Γενετική προδιάθεση; Τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι τα ποσοστά χρήσης ουσιών είναι υψηλότερα σε παιδιά εξαρτημένων ατόμων
Ομοίως οι οικογενειακές επιρροές και ο μιμητισμός επηρεάζουν τα παιδιά και αυξάνουν τις πιθανότητες εμπλοκής τους
Η περιέργεια, η ανάγκη γι’ ανεξαρτησία και πειραματισμό, η χαμηλή αυτοπεποίθηση, ο χαμηλός αυτοέλεγχος, η έλλειψη οικογενειακών σχέσεων ή η υπερβολική αυστηρότητα, η αδιαφορία στο μεγάλωμα και τα συναισθήματα του παιδιού
Οι επιρροές από συνομήλικους είναι τεράστιες σ’ αυτές τις ηλικίες που τα παιδιά αποζητούν να είναι αποδεκτά και αρεστά στους φίλους τους τόσο ώστε συχνά δοκιμάζουν τα ναρκωτικά προκειμένου να ενσωματωθούν στην παρέα. Η εφηβεία είναι μια κρίσιμη περίοδος που τα παιδιά θέλουν να δοκιμάζουν νέα πράγματα. Οι έφηβοι χρησιμοποιούν αλκοόλ και ναρκωτικά για πολλούς λόγους όπως για παράδειγμα από περιέργεια ή γιατί τους κάνει να νιώθουν σαν μεγάλοι.Επίσης μπορεί να νομίζουν ότι μειώνει το στρες είτε γιατί τους κάνει να νιώθουν καλά ή ακόμη γιατί και οι άλλοι το κάνουν. Είναι πολύ δύσκολο κάποιος να προβλέψει ποιοι έφηβοι απλά θα δοκιμάσουν και θα σταματήσουν και ποιοι θα συνεχίσουν αναπτύσσοντας εθισμό και σοβαρά προβλήματα.
Πρέπει επομένως να μάθουμε ν’ αναγνωρίζουμε τα σημάδια που μαρτυρούν τη χρήση:
- Αλλαγές στον ύπνο, τη διατροφή, απότομη αύξηση ή απώλεια βάρους, αλλαγές στις κινήσεις του (πιο αργές, πιο γρήγορες, πιο απότομες)
- Ερυθρότητα στα μάτια, διεσταλμένες κόρες, απλανές βλέμμα, πρησμένο πρόσωπο, κόκκινο ή χλωμό
- Τρεμούλιασμα άκρων, έντονη εφίδρωση, διάρροιες, ξερόβηχας
- Σημάδια από τρύπημα με βελόνες στα διάφορα μέρη του σώματος-
Ενδείξεις συμπεριφοράς:
- Απότομες αλλαγές στη συμπεριφορά, τη διάθεση, εκνευρισμός, και ευερεθιστότητα, επιθετική ή μυστικοπαθή συμπεριφορά
- Έλλειψη ενδιαφέροντος για πράγματα που πριν τον ενδιέφεραν
- Μείωση σχολικής επίδοσης, αδικαιολόγητες απουσίες, αλλαγές παρέας και διακοπή μακροχρόνιων φίλων, περίεργα τηλεφωνήματα από αγνώστους
- Ψέματα, αντικείμενα που τελείως περίεργα "εξαφανίζονται" από το σπίτι
Βέβαια όλα τα παραπάνω αποτελούν ενδείξεις απλά και μόνο και όχι αποδείξεις χρήσης, ενώ όλες οι παραπανω συμπεριφορές μπορεί και να οφείλονται σε φυσιολογικές αντιδράσεις ενός εφήβου που αναζητά περισσότερες ελευθερίες και αυτονομία. Οι γονείς μπορεί να αντιληφθούν κάτι το ασυνήθιστο αλλά χρειάζονται βοήθεια για να γίνει η ακριβής διάγνωση για το τι συμβαίνει. Σύμμαχός μας σε αυτήν την προσπάθεια να μάθουμε πραγματικά τι συμβαίνει είναι και τα προιόντα που ανιχνεύουν είτε μία είτε πολλές ναρκωτικές ουσίες. Τα τεστ Χρήσης Ναρκωτικών Ουσιών (Ινδική Κάνναβη, Κοκαϊνη κλπ) είναι πανεύκολα στη χρήση, απλά και πολύ οικονομικά και ανιχνεύουν στα ούρα κοκαΐνη, ινδική κάνναβη, οπιούχα (2000), αμφεταμίνες, μεθαδόνη, βενζοδιαζεπίνες, μεθαμφεταμίνες) ενώ τ’ αποτελέσματα βγαίνουν αμέσως σε 5’. Το τέστ χρήσης ναρκωτικών γίνεται οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Είναι απόλυτα ακριβές και τα επίπεδα ευαισθησίας του ακολουθούν τα στάνταρ του SAMHSA USA (SUBSTANCE ABUSE and MENTAL HEALTH SERVICES ADMINISTRATION) και τα συνιστώμενα επίπεδα έχουν ορισθεί από το Αμερικάνικο Εθνικό Ινστιτούτο Χρήσης Ναρκωτικών (NIDA).
Ο κίνδυνος χρήσης των ναρκωτικών πάντως αργότερα στη ζωή, οι αποτυχίες στο σχολείο, η μείωση των ικανοτήτων, ο κίνδυνος για ατυχήματα, η βία και η εγκληματικότητα, η επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά χωρίς προφυλάξεις και η αυτοκτονία είναι μεταξύ των προβλημάτων που απειλούν την παρούσα και μελλοντική φάση της ζωής του έφηβου. Εαν φανεί ότι υπάρχει πρόβλημα με τη χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών θα χρειαστεί ολοκληρωμένη προσέγγιση από μια πολυθεματική ομάδα ειδικών.
Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις ναρκωτικών νέας γενιάς που λαμβάνει κάποιος χωρίς να το θέλει όπως τα ναρκωτικά με το όνομα «σιρόπια του βιασμού» (πχ Rohypnol) που ρίχνουν οι επιτήδειοι σε ποτά ανυποψίαστων κοριτσιών, τα οποία μειώνουν τις αντιστάσεις και προκαλούν απώλεια μνήμης προκειμένου ο βιασμός να καταστεί ευκολότερος. Το συνηθέστερο ναρκωτικό του βιασμού, το «ρούφι» ή «ύπνος» ή «βούλπε» είναι ένα ισχυρότατο ηρεμιστικό, που χορηγείται για βραχύ χρονικό διάστημα στη θεραπεία της έντονης αϋπνίας. Το ισχυρό αυτό κατασταλτικό, όπως ισχύει άλλωστε και με όλα τα ηρεμιστικά, γίνεται ακόμα ισχυρότερο αν συνδυαστεί με αλκοόλ (ένα άλλο ισχυρό κατασταλτικό του κεντρικού νευρικού μας συστήματος) – τόσο ισχυρό που εκμηδενίζει την αντίσταση, αλλά και τη μνήμη μας (προδρομική αμνησία). Ο συνδυασμός αυτός μπορεί να γίνει ιδιαίτερα επικίνδυνος καθώς μπορεί να προκαλέσει καταστολή της αναπνοής, ιδίως αν κάποιος έχει ήδη αναπνευστικά προβλήματα. Όταν πια περάσει η επίδραση του φαρμάκου, η μνήμη μας επανέρχεται στη φυσιολογική της κατάσταση. Ως τώρα, το φάρμακο ανιχνεύεται στο αίμα έως και 72 ώρες μετά τη λήψη του και στα ούρα έως και 96 ώρες,.
Τα Τεστ χρήσης ναρκωτικών ανιχνεύουν και αυτές τις ναρκωτικές ουσίες των Date Rape Drugs