Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου και Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση: Δύο κίνδυνοι που απειλούν τα μωρά μας και πως να τα προστατεύσουμε.
Ο αιφνίδιος θάνατος βρέφους ηλικίας μικρότερης του 1 έτους (sudden infant death syndrome:SIDS) παραμένει ο Νο1 εφιάλτης των γονιών ενώ μέχρι σήμερα δεν έχει εξακριβωθεί με σιγουριά που οφείλεται. Ονομάζεται αιφνίδιος, γιατί συμβαίνει απότομα χωρίς κανένα απολύτως προειδοποιητικό σημάδι, κυρίως την ώρα που το μωρό κοιμάται. Βάζετε το μωρό στο κρεβάτι του για ύπνο και μετά, όταν πάτε να ελέγξετε τι κάνει, διαπιστώνετε ότι δεν αναπνέει. Το μωρό δεν είχε κανένα απολύτως πρόβλημα νωρίτερα, ήταν απολύτως υγιές. Κάποια στοιχεία συνδέουν το SIDS με μη αναγνωρισμένες συγγενείς ανωμαλίες είτε του κεντρικού νευρικού συστήματος είτε του συστήματος ηλεκτρικής αγωγής της καρδιάς, με σπάνιες μεταβολικές παθήσεις, με αδιευκρίνιστες λοιμώξεις και με ακούσιους τραυματισμούς. Πάντως τα κύρια αίτια θεωρούνται το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η χρήση ναρκωτικών ουσιών από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η προωρότητα, το χαμηλό βάρος γέννησης, η ηλικία της μητέρας (μικρότερη των 20 χρόνων), το ξένο γάλα και όχι θηλασμός, η θεση του μωρού πρηνηδόν (μπρούμυτα) κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο ύπνος στο ίδιο κρεβάτι με άλλα άτομα και η έλλειψη προγεννητικής μέριμνας. Έχει επίσης διαπιστωθεί ότι περισσότερα περιστατικά SIDS εκδηλώνονται κατά τους χειμερινούς μήνες σε σχέση με άλλες εποχές του χρόνου. Τρόποι πρόληψης κατά συνέπεια του SIDS είναι η αποφυγή των παραπάνω δηλαδή τα βρέφη πρέπει να κοιμούνται με τη ράχη, σε μια σκληρή επιφάνεια ύπνου, χωρίς μαξιλάρια ή παπλώματα, να είναι ντυμένα ελαφρά, να υπάρχει η κατάληλη θερμοκρασία στο δωμάτιο (όχι πολύ υψηλή) και να μην είναι υπερβολικά σκεπασμένα, γιατί η υπερθέρμανση μπορεί να τα οδηγήσει σε βαθύ ύπνο.
Ειδικά για τη θέση του παιδιού κατά τη διάρκεια του ύπνου, πολλοί γονείς τοποθετούν το μωρό μπρούμυτα γιατί φοβούνται ότι εάν κοιμάται ανάσκελα και κάνει εμετό, τότε είναι πιο εύκολο να «πνιγεί». Αυτό έχει αποδειχθεί ότι δεν ισχύει. Μόνο στην περίπτωση που το μωρό σας πάσχει από σοβαρή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή κάποια άλλη πάθηση, για την οποία ο γιατρός συμβουλεύει να κοιμάται το μωρό μπρούμυτα, τότε θα πρέπει να ακολουθήσετε τις οδηγίες του γιατρού σας. Αν δεν μπορείτε να βάζετε το μωρό σας να κοιμάται ανάσκελα, τότε η επόμενη αποδεκτή θέση είναι στα πλάγια.
Ακόμα συνιστάται για την αποφυγή του SIDS ο θηλασμός τουλάχιστον για τους έξι πρώτους μήνες. Τα μωρά που θηλάζουν έχουν 50% λιγότερες πιθανότητες να πάθουν SIDS. Η πιο πιθανή εξήγηση είναι οτι το μητρικό γάλα προστατεύει τα μωρά από λοιμώξεις που αυξάνουν τον κίνδυνο για την εμφάνιση του συνδρόμου. Μάλιστα προκειμένου να μπορέσετε να θηλάσετε το μωρό σας ακόμα και εάν εργάζεστε ή όταν το μωρό έχει παραμείνει στο μαιευτήριο, για λόγους υγείας ενώ έχετε γυρίσει σπίτι ή ακόμα και εάν λείπετε από το σπίτι για οποιονδήποτε λόγο υπάρχουν συστήματα αποθήκευσης του μητρικού γάλακτος σε ιδανικές συνθήκες. Μάλιστα επειδή η έκθεση του μητρικού γάλακτος στο οξυγόνο καταστρέφει τα ζωτικά θρεπτικά συστατικά του και οξειδώνει το γάλα υπάρχουν συστήματα αποθήκευσης μητρικού γάλακτος με αντλία που ρουφάει τον αέρα και το προστατεύει, ενώ αποθηκεύει, το μητρικό γάλα, διατηρώντας όλη τη γεύση του: https://www.ursafe.gr/mpimpero
Σημαντική βοήθεια επίσης κατά του Συνδρόμου Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου είναι η παρακολούθηση του βρέφους με ειδικές συσκευές άπνοιας που τοποθετούνται στο βρέφος είτε βρίσκεται εντός είτε εκτός σπιτιού. Ειδικά για τα βρέφη που έχουν παρουσιάσει ένα ή περισσότερα επεισόδια διακοπής της αναπνοής τους και χρειάστηκαν ανάνηψη ή κάποια διέγερση για να συνέλθουν, ή για βρέφη που γεννήθηκαν πρόωρα ή για τα ελλειποβαρή βρέφη ή με ιστορικό με αδελφάκια που πέθαναν από SIDS καθώς και για μωρά που πάσχουν από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (αναλύουμε πιο κάτω), είναι αναγκαίο να χρησιμοποιούνται συσκευές-μόνιτορ βρεφικής άπνοιας, που συνιστούν και οι γιατροί.
Οι συσκευές-μόνιτορ βρεφικής άπνοιας είναι φορητές μίνι συσκευές (χωρίς καλώδια) που στερεώνονται με κλιπ στην πάνα του μωρού (για να την φοράει πάντα πάνω του όπου και αν βρίσκεται) και παρακολουθούν τη δύναμη και το ρυθμό της κάθε αναπνοής του μωρού ενώ έχουν ηχητικό και οπτικό συναγερμό που χτυπάει εάν η αναπνοή του εξασθενήσει ή είναι αργή ενώ ενημερώνει εάν η αναπνοή του μωρού σας είναι ασθενής ή ακανόνιστη. Μάλιστα υπάρχουν συσκευές που διαθέτουν και δόνηση μετά από 15 δευτερόλεπτα που συνήθως είναι αρκετή για να ξαναξεκινήσει η αναπνοή του μωρού. Δείτε περισσότερα εδώ: https://www.ursafe.gr/snuza-hero-monitor-vrefikis-apnoias-me-donisi
Οι ίδιες συσκευές χρησιμοποιούνται ευρέως και για την παρακολούθηση του βρέφους που παρουσιάζει Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση (ΓΟΠ) δηλαδή ακούσια επιστροφή του περιεχομένου του στομάχου στον οισοφάγο λόγω δυσλειτουργίας του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (ΚΟΣ). Το ΓΟΠ είναι ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο που παρατηρείται στο 40%- 65% των βρεφών. Προκαλεί αναγωγές και σπανιότερα εμετούς και συνήθως υποχωρεί αυτόματα ή με απλά θεραπευτικά μέτρα μέχρι την ηλικία των 12 - 18 μηνών, λόγω της ωρίμανσης του ΚΟΣ, της εισαγωγής στερεών τροφών στη διατροφή και της συχνότερης όρθιας στάσης του μεγαλύτερου βρέφους. Οφείλεται κυρίως σε παράγοντες γενετικούς, περιβαλλοντικούς, ανατομικούς, ορμονικούς και νευρογενείς. Μπορεί επίσης να προκαλέσει δυσφαγία και αίσθημα καύσης, οισοφαγίτιδα, οισοφάγο Barrett, στένωση οισοφάγου, βράγχο φωνής, επίμονο βήχα, πνευμονία από εισρόφηση, λαρυγγίτιδα, άπνοια, υπερβολικό κλάμα, ευερεθιστότητα, ανεπαρκή πρόσληψη βάρους και αναιμία, σύνδρομο Sandifer (σπάνια) και σπανιότερα αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου. Τα βρέφη με ΓΟΠ πρέπει να διατρέφονται με συχνά και μικρά γεύματα, με πηχτό και υποαλλεργικό ειδικό γάλα και συχνά λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή ενώ τα μόνιτορ βρεφικής άπνοιας χρησιμοποιούνται ευρέως και για ΓΟΠ γιατί μπορούν να προειδοποιήσουν τους γονείς για τυχόν αναγωγή ή εμετό κυρίως κατά τη διάρκεια του ύπνου του μωρού.